Przedstawiamy Państwu wyniki badań ze Stanów Zjednoczonych przeprowadzonych na grupie dzieci w wieku 9-10 lat dotyczących czynników ryzyka popełnienia samobójstwa oraz czynników przed nim chroniących.
W Stanach Zjednoczonych liczba dokonywanych samobójstw rośnie nie tylko w przypadku osób dorosłych, ale również w grupie dzieci i młodzieży. Według statystyk samobójstwo jest drugą wiodącą przyczyną śmierci dzieci w grupie wiekowej 10-14 lat; podwoiła się również w ostatniej dekadzie liczba wizyt związanych z myślami oraz próbami samobójczymi w izbach przyjęć szpitali i klinik. Z innych badań wiemy, że myśli i zachowania samobójcze występujące w dzieciństwie mogą być predyktorem zachorowalności na zaburzenia psychiczne w wieku dorosłym, w ten sposób służąc nam jako wskaźnik czynnika ryzyka ogólnego złego stanu zdrowia psychicznego. Kluczowe jest zatem zidentyfikowanie czynników ryzyka oraz czynników chroniących przed występowaniem myśli i zachowań samobójczych w dzieciństwie i dzięki temu uzyskanie możliwości interweniowania na wczesnych etapach rozwijania się zaburzeń i dzięki temu zapobieganie lub łagodzenie ich skutków. W poniżej przedstawionym badaniu skupiono się na zidentyfikowaniu czynników osobistych, rodzinnych oraz środowiskowych związanych z myślami i zachowaniami samobójczymi.
Badacze posłużyli się skomputeryzowanym narzędziem o nazwie KSADS-5, które pozwala zidentyfikować występowanie:
- pasywnych myśli samobójczych,
- aktywnych nieskonkretyzowanych myśli samobójczych,
- aktywnych skonkretyzowanych myśli samobójczych,
- aktywnych myśli samobójczych z zamiarem dokonania czynu,
- aktywnych myśli samobójczych z planem dokonania czynu,
- czynności przygotowawczych do popełnienia samobójstwa,
- przerwanych prób samobójczych,
- zaniechanych prób samobójczych,
- dokonanych prób samobójczych.
W badaniu uwzględniono zmienne odnoszące się do najbliższego środowiska, charakterystyk rodziców, funkcjonowania rodziny, historii prenatalnej, fizycznego i psychicznego dobrostanu, zdolności poznawczych oraz charakterystyk behawioralnych dzieci.
Finalnie pełne dane udało się zebrać od grupy 7994 niespokrewnionych ze sobą dzieci (średnia wieku 9,9 lat, 53% chłopców). 8,4% dzieci zgłosiło istnienie teraz lub w przeszłości myśli samobójczych, 0,9% teraz lub w przeszłości planowało samobójstwo a 1,3% dzieci podjęło próbę odebrania sobie życia.
Mimo tych danych należy zauważyć, że grupa dzieci, które nigdy nie miały żadnych myśli ani zachowań samobójczych była dość duża – 6854 (85,7%) dzieci.
Dzieci, które w badaniu zgłaszały myśli lub zachowania samobójcze, miały wyższy wynik na skali psychopatologii oraz psychopatologii rodziców oraz większe problemy w kontaktach społecznych niż dzieci z grupy niewykazującej myśli i zachowań samobójczych.
Wyniki, jakie otrzymali badacze z USA wskazują jednoznacznie, że dwoma najważniejszymi czynnikami ryzyka, niezależne od wszystkich innych zmiennych, są: psychopatologia dziecka oraz zgłaszany przez dziecko konflikt rodzinny. Kolejnym czynnikiem ryzyka było spędzanie większej ilości czasu przed ekranem telewizora lub innych urządzeń elektronicznych w weekend. Czynnikami chroniącymi natomiast były zaangażowanie rodziców w życie dziecka oraz funkcjonowanie dziecka w szkole. Zaangażowanie rodziców obejmowało w badaniu takie elementy jak: posiadanie wiedzy, gdzie w danym momencie jest dziecko, czym się zajmuje, z kim spędza czas oraz częstotliwość kontaktu rodzic-dziecko. Pozytywne funkcjonowanie w szkole oznaczało dla dzieci poczucie osiągania swoich celów oraz zaangażowanie w szkolne aktywności. Pamiętajmy więc, że młodzi dorastający ludzie potrzebują wsparcia rodziny do prawidłowego rozwoju, potrzebują bezpiecznego stylu przywiązania i pomocy rodziców w rozwinięciu zdrowych i pozytywnych strategii regulacji emocji oraz radzenia sobie ze stresem. Pozytywnym wnioskiem płynącym z tych badań może być fakt, iż na wiele z wymienionych w badaniu aspektów (czas spędzany przed ekranem, czas poświęcony dziecku przez rodzica, czy kreowanie doświadczeń szkolnych) możemy mieć wpływ i możemy je dla dobra naszych dzieci zmieniać.
Źródło: https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(20)30049-3/fulltext
Autorka: Magdalena Zych
Zdjęcie: pixabay.com/ free-photos